 |
| Ernst Haekel, twee illustraties uit Kunstformen der Natur, 1899-1904 |
Ernst Haeckel (1834 -1919) was een Duits zoöloog en filosoof die het werk van Charles Darwin in Duitsland bekend maakte. Hij was ook een vakkundig illustrator, zoals blijkt uit zijn boek "Kunstformen der Natur". Zijn illustraties vormden onder andere een inspiratiebron voor vele architecten.
 |
| John Ruskin, The Stones of Venice, 1854 |
Ook John Ruskin (1819-1900) had grote invloed op de bouwkunst. In zijn boeken legde hij een verband tussen de schoonheid van middeleeuwse gebouwen (en decoraties) en het plezier dat de ambachtsman erin gehad moet hebben om het te maken.
William Morris vond dat producten ambachtelijk gemaakt moesten worden en vond dat de industrie 'de ziel' eruit weghaalde. Hij richtte de Arts and Crafts-beweging op en protesteerde hiermee tegen machinale productiemethoden.
 |
| William Morris, links: behang(detail), rechts: boekpagina |
 |
| Karl Blossfeldt, Urformen der Kunst, 1923 |
Karl Blossfeldt (1865-1932) was een Duitse plantenfotograaf. In de jaren twintig verscheen de publicatie "Urformen der Kunst" die hem in één klap beroemd maakte tot ver buiten zijn geboorteland. Blossfeldt maakte ongeveer 6000 gedetailleerde zwartwitfoto's gemaakt van plantendelen, bladeren, stengels, bloemen, knoppen, takjes, vruchten. De foto's waren vooral bedoeld om te gebruiken in zijn lessen.
Jugendstil (1890-1910)
Aan het eind van de negentiende eeuw waren veel kunstenaars uitgekeken op het steeds opnieuw namaken en gebruiken van motieven en vormen uit vroegere perioden: de neostijlen. Omdat gauw een nieuwe eeuw zou beginnen wilden de kunstenaars ook een nieuwe kunst.
In Frankrijk en België wordt de Jugendstil ‘Art Nouveau’ genoemd.
 |
| Toorop, Delftsche slaolie, affiche, 1894 Het beroemdste voorbeeld van de Nederlandse Art Nouveau. Het grootste deel van het affiche wordt ingenomen door twee vrouwenfiguren met lange haren en lange jurken. De een zit en maakt sla aan in een grote bak; de ander heeft blik en handen omhoog gericht. In het decoratieve geheel bleef geen stukje onbedekt. Vanwege dit ontwerp wordt Art Nouveau in Nederland ook wel 'Slaolie-stijl' genoemd. |
 |
| Alphonse Mucha, sigarettenreclame, 1887 |
De stijl zie je regelmatig in boekillustraties, affiches, tapijtontwerpen, meubelvormen, keramiek, interieurdecoraties, architectuur en sieraden.
De Jugendstil-kunstenaars probeerden alle versieringen op elkaar af te stemmen. Dit probeerden ze te bereiken door uit te gaan van één grondmotief, dat zich in alle voorwerpen herhaalde. Dit grondmotief was meestal een onregelmatig gebogen lijn. De golvende lijn is een kenmerk van de Jugendstil.
 |
| Henri van de Velde, schetsen van de lelie en de zonnebloem |
 |
| Henri van de Velde, links: affiche, rechts: detail paneeldeur van houten kast |
Bij de Jugendstil worden veel motieven uit de planten- en dierenwereld gebruikt. Vooral planten en dieren die ook van zichzelf gebogen langgerekte sierlijke lijnen bezitten, zoals rozenranken, irissen, kraanvogels en insecten.
 | |||||||||||||||||
| Henri Guimard, links: detail sierhek rond metroingang in Parijs, rechts: schets voor een bank |
Belangrijke Jugendstil-kunstenaars waren Henry van de Velde, Victor Horta, Henri Guimard, Emile Gallé en Henri de Toulouse-Lautrec.
 |
| Victor Horta, staande klok |
 |
| Emile Gallé, gedecoreerde paddenstoellamp |
